یکی از راهکارهای پزشکی برای تشخیص بیماری‌های مختلف، آزمایش چکاپ کامل است. زمانی که پزشک بعد از معاینه و بررسی‌های لازم وضعیت بیمار، برای تشخیص مطمئن انجام آزمایش‌های مختلف را تجویز می‌کند. گاهی اوقات چکاپ کامل بدن به منظور بررسی وضعیت کلی سلامتی ضرورت پیدا می‌کند که نیاز به نمونه گیری از بخش‌های مختلف بدن دارد.
به کمک آزمایشها از وجود هر گونه بیماری خاص مطلع میشود و سریع‌تر برای درمان آن چاره‌ای می‌اندیشید. برای آشنایی دقیق‌تر با نتیجه آزمایش چکاپ کامل، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه همراه ما باشید.
برای شما مفید است :آزمایش هورمونی چیست؟
انواع آزمایش در چکاپ کامل
برای این که بهتر بدانید چکاپ کامل چیست و دقیقاً چکار می کند، به معرفی هر کدام آزمایش‌های آن می‌پردازیم. البته این نکته را بگوییم، احتمال این که لیست آزمایشات براساس سن، سابقه بیماری و … برای هر فردی متفاوت باشد، وجود دارد:
آزمایش قند خون
یکی از رایج‌ترین آزمایشات در لیست چکاپ کامل، آزمایش قند خون است. طی آن قند خون یا همان گلوکز خون اندازه گیری میشود و براساس نتایج آن، بیماریی هایی مانند دیابت قابل تشخیص است.
بهترین شرایط برای انجام آزمایش قند خون، صبح‌ها به صورت ناشتا است و برای نتیجه دقیق‌تر بهتر است شب قبل یک وعده سبک میل شود.
آزمایش فشار خون
یکی دیگر از آزمایشات، فشار خون است که در حالت عادی باید عددی بین 120 روی 80 را مشاهده کنید. اما در صورت بالا بودن بیش از حد، احتمال بروز مشکلات قلبی و سکته افزایش می‌یابد. به همین خاطر، انجام این آزمایش برای افراد دارای سن بیشتر از 18 سال توصیه میشود.
آزمایش ادرار
به کمک آزمایش ادرار می‌توان به وجود بیماری‌های مختلف مانند عفونت ادراری، بیماری کلیه و دیابت پی برد. در واقع بروز هر گونه تغییر در رنگ و بوی ادرار می‌توان به یک مشکل زمینه‌ای پی برد.
آزمایش چربی خون
چربی خون نیز جز آزمایشات رایج در لیست آزمایش چکاپ کامل است. زیرا افراد زیادی به خاطر عدم رعایت برنامه غذایی مناسب درگیر تجمع چربی در خون شده‌اند و با گرفتگی و انسداد رگ‌های خونی روبرو هستند. در این شرایط احتمال بروز مشکلات قلبی و سکته افزایش می‌یابد که با انجام آزمایش چربی خون می‌توان درصد کلسترول، تیری گلیسیرید و لیپوپروتئین موجود در خون را اندازه گیری کرد.
تست تیروئید
این آزمایش برای تشخیص به موقع بیماری‌های تیروئید اجرا میشود و نتایج غیرعادی آن می‌تواند بیانگر مشکلات متعدد مانند اختلالات غده تیروئید، پرکاری، گواترو ندول تیروئید و … باشد. نحوه انجام این آزمایش بدین گونه است که هورمون‌های محرک تیروئید و هورمون‌های T3 و T4 موجود در خون بررسی و محاسبه میشود.
آزمایش مدفوع
با انجام این آزمایش می‌توان از بروز عفونت و باکتری و حتی انگل در بدن پی برد که هر گونه تغییر جزئی در رنگ، شکل و … مدفوع ممکن است نشانه‌ای از وجود مشکل خاص باشد. برای انجام آن، نیاز است مقداری از مدفوع داخل ظرف آزمایشگاه قرار گیرد و تحویل آزمایشگاه داده شود.
آزمایش ایدز
ایدز جز بیماری‌های مقاربتی است که بر اثر انتقال ویروس HIV ایجاد میشود. برای تشخیص آن کافی است از راه وریدی بیمار نمونه خون گرفته شود و برای انجام این آزمایش نیازی نیست ناشتا باشید.
آزمایش روماتیسم
روماتیسم به عنوان بیماری خود ایمنی در مدت طولانی اثرات ناگواری می‌گذارد و موجب از بین رفتن مفاصل میشود. برای بررسی و تشخیص آن تست‌های مختلف مانند پروتئین، فاکتور روماتوئیدی، کلسیم، سدیمانتاسیون و اسید اوریک نیاز است.
آزمایش ژنتیک
آزمایش ژنتیک با هدف بررسی نمونه DNA در خون انجام میشود و طی آن تغییرات ژنتیکی ایجاد شده قابل تشخیص است. انجام این آزمایش برای تشخیص بیماری‌های ژنتیکی مانند هموفیلی، آتروفی عضلانی نخاع، کیست در کلیه، فیبروز کیستیک، کم خونی سلول داسی و … کاربرد دارد.
غربالگری سرطان کولورکتال
با این انجام این آزمایش می‌توان از وجود خون یا بافت غیرعادی، سرطان روده بزرگ یا رکتوم آگاه شد. این آزمایش در صورتی وارد لیست چکاپ کامل قرار می گیرد که به تشخیص پزشک در سنین 45 سالگی احتمال بروز سرطان وجود داشته باشد.
مقاله پیشنهادی : آزمایش غربالگری چیست؟
تست تراکم استخوان
در این تست استحکام و بافت استخوان بررسی میشود و در صورت مواجه شدن با نشانه‌های غیرعادی به بروز پوکی استخوان می‌توان پی بود. از آنجا که افزایش سن، استخوان‌ها را ضعیف و فرسوده می‌کند، انجام این آزمایش در سنین بالا ضروری است و در صورت عدم تشخیص سریع بیماری، احتمال شکنندگی استخوان بسیار افزایش می‌یابد.
لیست آزمایش‌های چکاپ کامل زنان
خانم‌ها برای تشخیص سلامت و بررسی وضعیت ناحیه رحم و سینه‌ها نیاز است هر چند وقت یک بار برخی تست‌ها را انجام دهند. در موارد زیر به برخی از رایج‌ترین آزمایش‌های چکاپ زنان اشاره می‌کنیم:
- غربالگری سرطان سینه
- غربالگری STI
- تست دهانه رحم یا پاپ اسمیر
لیست آزمایش‌های چکاپ کامل مردان
آقایان نیز در کنار انجام آزمایش‌های چکاپ کلی، برای تشخیص به موقع سرطان پروستات و بررسی وضعیت ابتلا به بیماری‌های مقاربتی مانند ویروس HPV یا زگیل تناسلی باید چکاپ منظم داشته باشند. آزمایش پروستات به نام PSA معروف است، همانند یک آزمایش خون معمولی انجام میشود که طی آن هورمون‌های PSA قابل بررسی است. انجام این آزمایش به تشخیص پزشک است، اما بیشتر آقایان در سنین 50 سالگی برای بررسی وضعیت باید نزد پزشک معتبر مراجعه کنند.
آزمایش چکاپ کامل چگونه انجام میشود؟
نحوه انجام هر کدام از آزمایشها متفاوت است و بیشتر از 60 آزمایش برای بررسی سلامت بخش‌های مختلف بدن مانند قلب، چشم، استخوان، دندان‌ها، تیروئید و … وجود دارد. با ارزیابی هر کدام یا سلامتی کلی بدن می‌توان نسبت به عملکرد درست سیستم بدن مطمئن شد.
در حالت کلی، آزمایشها طبق نمونه گیری از بافت‌های مختلف بدن همچون خون، مدفوع، ادرار، مغز استخوان، دستگاه گوارش و مایع نخاعی انجام میشود. شما می‌توانید با مراجعه به آزمایشگاه‌های معتبر یک چکاپ کامل داشته باشید، آزمایشگاهی که پرسنل آن تجربه و مهارت کافی دارد و با تجهیزات و امکانات به روز طراحی شده است.
مزایای چکاپ کامل و تاثیر آن بر سلامتی
انجام چکاپ کامل بدن تاثیرات فوق العاده ای روی سلامتی می‌گذارد و کمک می‌کند از وضعیت و شرایط جسمانی خود مطلع شوید:
جلوگیری از بیماری‌ها: اگر جلوی برخی بیماری‌ها را نگیرید، ممکن است در آینده به عنوان یک تهدید بزرگ به حساب آید و منجر به دردسرهای ناگوار شود.
درمان به موقع: اکثر بیماری‌ها در هنگام وقوعشان قابل درمان هستند و راحت‌تر می‌تواند از پیشرفت آن‌ها جلوگیری کرد.
هزینه‌های کمتر: با انجام چکاپ کامل می‌توانید از پرداخت هزینه‌های گزاف در آینده جلوگیری کنید و به عنوان یک سرمایه گذاری برای حفظ سلامتی تان قلم داد میشود.
شرایط قبل از آزمایش چکاپ کامل
اکثر آزمایشها طبق شرایط گفته شده زیر انجام می‌شوند:
- آزمایشات به صورت ناشتا و در اول صبح در آزمایشگاه انجام میشود. البته برخی موارد نیاز به ناشتا بودن ندارد. پس حتماً به گفته پزشک خود توجه کنید.
- بهترین کار این است حدود 12 ساعت قبل از آزمایش غذا نخورید و وعده غذایی خود را سبک انتخاب کنید.
- قبل از انجام آزمایش جویدن آدامس، خوردن شکلات، شربت‌های سینه و داروها موجب بروز اختلال در نتیجه آزمایش میشود.
- خوردن چای، قهوه، آب میوه و … قبل از آزمایش ممنوع است. اما نوشیدن آب اشکالی ندارد.
- بهتر است قبل از آزمایش از انجام فعالیت‌های سنگین و تمرینات ورزشی خودداری کنید.
- برای انجام آزمایشاتی همچون چربی خون و تری گلیسیرید نیاز است حدود 12 ساعت ناشتا باشید.
- برای انجام آزمایشات هورمون‌های تیروئید نیازی نیست ناشتا باشید. اما به دلیل اثربخشی چربی خون بر نتایج تیروئید، به مدت چند ساعت غذا میل نکنید.
- اگر دارو خاصی مصرف میکنید حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید تا قطع یا مصرف ان برای انجام آزمایش مشخص شود.
برای رسیدن به نتیجه درست و قطعی، جزئیات کامل را از پزشک خود بپرسید.
شرایط بعد از آزمایش چکاپ کامل
بعد از انجام آزمایش، زمان دریافت نتیجه برایتان مشخص میشود و با خیال آسوده می‌توانید به کارهای روزمره‌تان رسیدگی کنید. نیازی نیست ناشتا بمانید و برای مصرف وعده‌های غذایی آزاد هستید.
هزینه چکاپ کامل
قیمت چکاپ کامل بدن به عواملی مانند تعداد آزمایشات، بیمه مدنظر و درخواست پزشک بستگی دارد. همچنین با مراجعه به آزمایشگاه‌های حرفه‌ای و پیشرفته‌تر باید هزینه بیشتری بپردازید و در صورت بدون دفترچه نیز مجبور به پرداخت هزینه بیشتر هستید.
سخن پایانی
انجام چکاپ کامل بدن یکی از موضوعات مهمی است که با افزایش سن ممکن است مجبور شوید هر چند وقت یکبار آن را تکرار کنید. گاهی به تشخیص پزشک برخی آزمایشات چکاپ توصیه میشود تا از شرایط و وضعیت سلامتی برخی نواحی بدن مطمئن شوید. در واقع آزمایشات چکاپ کمک می‌کند در صورت بروز هر گونه مشکل یا بیماری خیلی سریع از آن باخبر شوید و از پیشرفت و اثرات مخرب بیماری جلوگیری کنید.
سوالات متداول
